Εκτεταμένες συνδυαστικές έρευνες στο διαδίκτυο και στην αγορά για τον εντοπισμό περιπτώσεων απόκρυψης εσόδων από λιανικές πωλήσεις, κυρίως μέσω e-shops, πραγματοποιούν φέτος οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ.
Στο στόχαστρο των ελεγκτών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων μπαίνουν κυρίως «επιχειρήσεις φαντάσματα», οι οποίες πωλούν διάφορα προϊόντα μέσω του διαδικτύου, χωρίς να έχουν κάνει έναρξη εργασιών, χωρίς να εκδίδουν τιμολόγια και αποδείξεις λιανικών συναλλαγών και χωρίς να δηλώνουν τις πωλήσεις τους, να αποδίδουν ΦΠΑ και να πληρώνουν φόρο εισοδήματος. Επιπλέον, οι έλεγχοι στοχοποιούν και τυπικά υπαρκτές επιχειρήσεις, δηλωμένες στην εφορία, οι οποίες όμως διαθέτουν τα προϊόντα τους, αποφεύγοντας την έκδοση των προβλεπόμενων φορολογικών στοιχείων και λειτουργώντας σε εγκαταστάσεις οι οποίες δεν δικαιολογούν την πραγματοποίηση μεγάλου όγκου πωλήσεων, ενώ στην πραγματικότητα αποθηκεύουν και διακινούν λαθραία τα προϊόντα τους, μέσω άλλων αδήλωτων εγκαταστάσεων προκειμένου να αποφεύγουν την έκδοση των προβλεπόμενων παραστατικών, αλλά και να καθορίζουν τις τιμές λιανικής πώλησης σε χαμηλά, ελκυστικά επίπεδα.
Επιπροσθέτως, οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες αξιοποιούν πληροφορίες που αντλούν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να εντοπίσουν περιστατικά παράνομου πλουτισμού από φυσικά πρόσωπα που συνδέονται με επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Πιο αναλυτικά:
1) Οι βασικοί κλάδοι επιχειρηματικής δραστηριότητας στους οποίους επικεντρώνονται οι έρευνες και οι έλεγχοι για φοροδιαφυγή, κυρίως μέσω διαδικτύου, είναι οι εξής:
- Προϊόντων τεχνολογίας
- Αθλητικών ειδών
- Ένδυσης
- Υπόδησης
- Καλλυντικών
- Κοσμημάτων
- Γυναικείων αξεσουάρ
Οι έρευνες θα διενεργούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023, βάσει προγραμματισμού, καθώς ήδη υπάρχει πληθώρα στοχευμένων υποθέσεων σε εξέλιξη. Όπως έχει διαπιστωθεί από τις ήδη διενεργηθείσες έρευνες και τους ελέγχους, έχουν πληθύνει οι περιπτώσεις εκτεταμένης φοροδιαφυγής από εμπορικές επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν φυσική παρουσία, αλλά πωλούν προϊόντα μέσω ιστοσελίδων που είναι ενταγμένες στο Facebook ή σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή ακόμη και μέσω ιστοσελίδων που λειτουργούν αυτόνομα ως e-shop.
Οι τιμές πώλησης των προϊόντων σ’ αυτές τις ιστοσελίδες είναι ιδιαίτερα δελεαστικές, και οι πωλητές, μέχρι να εντοπιστούν από τους ελεγκτές της ΑΑΔΕ, καταφέρνουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα να πραγματοποιούν αδήλωτες και αφορολόγητες πωλήσεις κάτω από… το ραντάρ των αρμόδιων φορολογικών αρχών. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, τα προϊόντα που πωλούν έχουν έρθει παράνομα στην Ελλάδα χωρίς εκτελωνισμό και επιβολή ΦΠΑ.
Το θράσος των επιτήδειων
Οι ελεγκτές έχουν μείνει έκπληκτοι με το θράσος ορισμένων επιτηδείων, οι οποίοι -εκτός των άλλων- δέχονται πληρωμές μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή πιστωτικών καρτών, χωρίς να φοβούνται τον έλεγχο της εφορίας στις καταθέσεις τους, ο οποίος είναι πλέον πανεύκολος, αφού η εφορία είναι online με τις τράπεζες και μπορεί εύκολα και γρήγορα πλέον να αποκτά πρόσβαση στις κινήσεις (αναλήψεις – καταθέσεις) των τραπεζικών λογαριασμών κάθε φορολογουμένου τον οποίο επιλέγει για έλεγχο.
Πολλές φορές τέτοιες περιπτώσεις αποκαλύπτονται έπειτα από καταγγελίες πολιτών, οι οποίες οδηγούν τους ελεγκτές στην ψηφιακή παρακολούθηση των υπόπτων και στην αποκάλυψη των αδήλωτων επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων. Για τον λόγο αυτό, οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΑΑΔΕ υποδέχονται καταγγελίες πολιτών για τέτοιου είδους παράνομες και αδήλωτες δραστηριότητες.
2) Η ΑΑΔΕ αξιοποιεί εξάλλου πληροφορίες που αντλεί από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και για την αποκάλυψη κρουσμάτων πολυτελούς διαβίωσης που δεν δικαιολογείται από τα εισοδήματα των φορολογούμενων. Έχει πλέον τη δυνατότητα να ανακαλύπτει πολύ πιο εύκολα τις σχέσεις φυσικών προσώπων με συγκεκριμένες επιχειρήσεις, καθώς το διαδίκτυο και κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τέτοιες σχέσεις, οι οποίες όμως παραμένουν αδήλωτες στις φορολογικές αρχές.
Πότε έγινε… μόδα
Τα κρούσματα φοροδιαφυγής μέσα από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και άλλες ιστοσελίδες άρχισαν να «φυτρώνουν σαν μανιτάρια» ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν μεγάλος αριθμός επιχειρηματικών δραστηριοτήτων διενεργείτο μέσω του διαδικτύου. Τα φαινόμενα της πραγματοποίησης αδήλωτων συναλλαγών, τα οποία άρχισαν να εντοπίζονται από την περίοδο εκείνη και μετά ήταν πολύ πιο συχνά.
Η απόκρυψη εισοδημάτων
Οι επιχειρήσεις αυτές αποκρύπτουν τα εισοδήματά τους με δύο τρόπους:
- είτε μέσω της μη έκδοσης φορολογικών στοιχείων,
- είτε ακόμη και μέσω της διάθεσης εμπορευμάτων, χωρίς προηγουμένως να έχει πραγματοποιηθεί έναρξη εργασιών στο φορολογικό μητρώο.
Δηλαδή πραγματοποιούσαν πωλήσεις (εμπορικές συναλλαγές) χωρίς να έχουν καν υπόσταση επιχείρησης, λειτουργώντας παρασιτικά και με όρους αθέμιτου ανταγωνισμού σε βάρος της υγιούς νόμιμης εμπορικής δραστηριότητας.
Πώς εντοπίζονται οι φοροφυγάδες
ΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων εντόπισαν τους φοροφυγάδες, αξιοποιώντας:
- καταγγελίες πολιτών,
- έρευνες στο διαδίκτυο,
- διασταυρώσεις με δεδομένα τρίτων πηγών και ανοίγματα τραπεζικών λογαριασμών.
Οι έρευνες και οι έλεγχοι πραγματοποιούνται από τις Υπηρεσίες Ελέγχων και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) και συντονίζονται από ένα ειδικό τμήμα το οποίο είναι επιφορτισμένο με τον εντοπισμό κρουσμάτων φοροδιαφυγής μέσω ερευνών στο διαδίκτυο. Το Τμήμα αυτό, το οποίο λειτουργεί ήδη από τις 6 Φεβρουαρίου υπό την ομπρέλα της νεοσύστατης Διεύθυνσης Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχων (ΔΙΕΣΕΛ), φέρει την ονομασία Τμήμα Προτεραιοποίησης Υποθέσεων Ελέγχου και Ανίχνευσης Τάσεων Παραβατικότητας, Μηχανογραφικής Υποστήριξης και Αναφορών.