Σχέδιο δράσης για τη διατήρηση της ετήσιας καθαρής τους κερδοφορίας στη ζώνη των 3,6 δισ. ευρώ έως και το 2026, έχουν θέσει σε εφαρμογή οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών.
Πρόκειται για μία άσκηση που απαιτεί ειδικούς χειρισμούς, μιας και οι συνθήκες που έδωσαν ώθηση στα αποτελέσματά τους την προηγούμενη διετία, έχουν πλέον αλλάξει.
Στη χρήση του 2022 ήταν τα έκτακτα κέρδη, κυρίως μέσω των ανταλλαγών ομολόγων με το δημόσιο, που συνέβαλαν στη διαμόρφωσή τους σε πολυετή υψηλά, ενώ πέρυσι, τον καθοριστικό ρόλο έπαιξε η άνοδος των ευρωπαϊκών επιτοκίων.
Ειδικότερα, η αύξηση στο κόστος χρήματος που ξεκίνησε στο β΄ εξάμηνο του 2022 πέρασε αυτόματα στην πλειονότητα των χορηγήσεων και οδήγησε πέρυσι τα καθαρά έσοδα από τόκους στους τέσσερις συστημικούς ομίλους πάνω από τα 8 δισ. ευρώ, με την ετήσια ενίσχυση να ξεπερνά το 50%.
Τα επιτόκια
Η προοπτική ωστόσο έναρξης του κύκλου αποκλιμάκωσης των επιτοκίων, κατά πάσα πιθανότητα τον ερχόμενο Ιούνιο, θα έχει αρνητική επίδραση στο οργανικό τους αποτέλεσμα.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας δεν αποκλείει οι περικοπές στα ευρωπαϊκά επιτόκια να φτάσουν εφέτος τις τέσσερις.
Σε αυτό το σενάριο, το βασικό επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων από το 4% σήμερα θα υποχωρήσει μέχρι το τέλος του έτους στο 3% και θα μειωθεί ακόμη περισσότερο το 2025.
Επιπλέον, οι τράπεζες έχουν να αντιμετωπίσουν τα αυξημένα λειτουργικά έξοδα, λόγω του πληθωρισμού και της ανόδου του μισθολογικού κόστους, ενώ ενισχυμένες είναι και οι επενδύσεις τους στο πλαίσιο του ψηφιακού τους μετασχηματισμού.
Ο συνδυασμός λοιπόν μείωσης στα καθαρά έσοδα από τόκους και αύξησης των δαπανών τους, θα πιέσει τα αποτελέσματά τους.
Η απάντηση
Η απάντησή τους σε αυτές τις τάσεις θα είναι διπλή:
Πρώτον, η πτώση στα επιτοκιακά έσοδα θα αναπληρωθεί όχι μόνο από την μεγέθυνση του ενεργητικού τους μέσω πιστωτικής επέκτασης, αλλά και από την ενίσχυση των εσόδων από προμήθειες.
Το 2023 το εισόδημα από μη τοκοφόρες δραστηριότητες αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 7,6%. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι οι ρυθμοί ανόδου μπορούν να επιταχυνθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια, κυρίως μέσω των εργασιών σε τραπεζοασφαλιστικά και επενδυτικά προϊόντα.
Δεύτερον, η άνοδος του λειτουργικού κόστους θα αντισταθμιστεί από τη μείωση των προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο.
Ο στόχος αυτός θεωρείται απολύτως εφικτός, καθώς οι δείκτες μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων έχουν υποχωρήσει στη ζώνη του 4% κατά μέσο όρο, με τις ροές νέων κόκκινων δανείων να παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Σύμφωνα με τα business plans της τριετίας 2024 – 2026, το κόστος για το πιστωτικό ρίσκο, ως προς το σύνολο του ενεργητικού των τεσσάρων συστημικών ομίλων θα κινηθεί ως εξής:
– Στην Alpha Bank από τις 82 μονάδες βάσης θα υποχωρήσει εφέτος στις 75 μβ, το 2025 στις 70 μβ και το 2026 στις 65 μβ
– Στη Eurobank από 85 μονάδες βάσης θα πέσει κάτω από τις 80 μβ στην εφετινή χρήση και στις 65 μβ το 2026
– Η Εθνική Τράπεζα εκτιμά ότι από τις 64 μονάδες βάσης το 2023 θα υποχωρήσει χαμηλότερα των 50 μβ ως το 2026
– Στην Τράπεζα Πειραιώς βλέπουν σταθεροποίησή του στις 80 μονάδες βάσης εφέτος, μείωση στις 70 μβ το 2025 και στις 60 μβ το 2026