Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της χάραξης πολιτικής της ΕΕ είναι ο καθορισμός αμιγώς αυθαίρετων προθεσμιών για την ολοκλήρωση μεγάλων έργων.
Οι πρόσφατες προσπάθειες των ηγετών της Ευρωζώνης να βελτιώσουν την αντοχή στην κρίση του ενιαίου νομίσματος υποστηρίχθηκαν από φιλόδοξα χρονοδιαγράμματα και από τις Βρυξέλλες που ζητούν να εκμεταλλευτούν ένα πολιτικό «παράθυρο ευκαιρίας» πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2019. Αλλά αυτές οι προσπάθειες έχουν μέχρι στιγμής δώσει λίγα πραγματικά αποτελέσματα.
Η πρόθεση του Donald Tusk, προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ήταν για τους ηγέτες να λάβουν “συγκεκριμένες αποφάσεις” για τη μεταρρύθμιση του ευρώ από μια σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο. Στο τέλος, που εξαντλήθηκαν από συνομιλίες όλη τη νύχτα για τη μεταναστευτική πολιτική, οι συγκεντρωμένοι πρωθυπουργοί και πρόεδροι θα μπορούσαν να συμφωνήσουν μόνο σε μια δήλωση μιας σελίδας που ώθησε το θέμα στο Δεκέμβριο και καθορίζοντας ορισμένες προτεραιότητες για περαιτέρω εργασία.
Η δήλωση του Ιουνίου εξυπηρετούσε αποτελεσματικά την εστίαση των εργασιών στους τομείς στους οποίους υπάρχει μέγιστη συναίνεση, συγκεκριμένα ορισμένες αναβαθμίσεις στο ταμείο διάσωσης της ζώνης του ευρώ, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, όπως του επιτρέπουν να βοηθήσει τις ρυθμιστικές αρχές για να περιορίσουν την πιθανοτητα της τραπεζικής κατάρρευσης.
Οι εργασίες για τη μεταρρύθμιση της ζώνης του ευρώ ανανεώνονται τώρα, με τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ να θέτουν σε συνεδρίαση αυτή τη βδομάδα στη Βιέννη για να συζητήσουν το σχέδιο ανασχέσεως της τράπεζας του ΕΣΜ.
Αλλά η συσσώρευση των συνομιλιών της Βιέννης έδειξε ότι μπορεί να είναι δύσκολο να σημειωθεί πρόοδος ακόμη και όταν οι κυβερνήσεις συμφωνούν ουσιαστικά για το τι πρέπει να γίνει.
Μέχρι το Δεκέμβριο του 2013, οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης αποδέχτηκαν ότι το πρόσφατα εξαντλημένο σύστημα του μπλοκ για τη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων θα χρειαζόταν, ως έσχατη λύση, πρόσβαση στο δημόσιο χρήμα. Αλλά ο διάβολος έχει αποδείξει ότι βρίσκεται στις λεπτομέρειες, χωρίς να υπάρχει ακόμη συμφωνία για τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για την ενεργοποίηση της βοήθειας του ΕΜΣ ή για το πόσο σύντομα θα ισχύσουν τα νέα καθεστώτα.
Θεμελιωδώς, οι διαπραγματεύσεις για τη μεταρρύθμιση του ευρώ τους τελευταίους μήνες υπογράμμισαν τον βαθμό στον οποίο οι 19 κυβερνήσεις του μπλοκ έχουν μια κοινή ιδέα για τον προορισμό που επιδιώκουν να φτάσουν.
Τα μακροχρόνια σχέδια για ένα σύστημα εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων που υποστηρίχθηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ένα μεγάλο μέρος της νότιας Ευρώπης εξακολουθούν να αποτελούν αναθήματα για μεγάλο μέρος της πολιτικής τάξης της Γερμανίας. Οι ηγέτες τον Ιούνιο θα μπορούσαν να συμφωνήσουν μόνο ότι “πρέπει να ξεκινήσει η εργασία με έναν οδικό χάρτη για την έναρξη των πολιτικών διαπραγματεύσεων” – μια πρόταση που αναγνώρισε ακόμη και βετεράνοι της συνόδου κορυφής της ΕΕ ότι έθεσαν ένα νέο πρότυπο για την αποφυγή.
Ενώ η Γερμανία έχει προσυπογράψει την ιδέα κατ ‘αρχήν, δεν συμμερίζεται τις τελικές φιλοδοξίες του Γάλλου προέδρου Εμμανουήλ Μακρόνα για έναν προϋπολογισμό αξίας αρκετών ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ και προσπαθεί να εστιάσει τις συνομιλίες σε πιο προσαρμοσμένα μέσα για να βοηθήσει τις χώρες που υποφέρουν. Ορισμένες άλλες κυβερνήσεις – κυρίως οι Κάτω Χώρες – παραμένουν βασικά σκεπτικιστές σχετικά με ολόκληρη την πρωτοβουλία.
Αυτή τη στιγμή η προτεραιότητα για τους αξιωματούχους των Βρυξελλών είναι να διασφαλιστεί ότι οι ηγέτες της ΕΕ το Δεκέμβριο θα μπορούν τουλάχιστον να λάβουν μερικές από τις «συγκεκριμένες αποφάσεις» που έλειπαν έτσι τον Ιούνιο.
Είναι “η αρχή μιας πολύ βαριάς περιόδου”, δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος της ζώνης του ευρώ. “Προσδοκούμε να εργαστούμε σκληρά τους επόμενους μήνες”.