- Written by EDITOR
- Published in TOP STORY
Του Leonid Bershidsky
Ο Αλεξάντερ Γκάουλαντ, ο συμπρόεδρος του εθνικιστικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AFD) επιχείρησε να γίνει κάτι παραπάνω από προκλητικός όταν δήλωσε το Σάββατο ότι “ο Χίτλερ και οι Ναζί είναι απλά μια κουτσουλιά μπροστά στα 1000 χρόνια της ιστορίας επιτυχιών της Γερμανίας”. Τα σχόλιά του τροφοδότησαν μια ευρύτερη συζή
…
Του Leonid Bershidsky
Ο Αλεξάντερ Γκάουλαντ, ο συμπρόεδρος του εθνικιστικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AFD) επιχείρησε να γίνει κάτι παραπάνω από προκλητικός όταν δήλωσε το Σάββατο ότι “ο Χίτλερ και οι Ναζί είναι απλά μια κουτσουλιά μπροστά στα 1000 χρόνια της ιστορίας επιτυχιών της Γερμανίας”. Τα σχόλιά του τροφοδότησαν μια ευρύτερη συζήτηση, καθώς η Γερμανία αγωνίζεται με μια ιστορική ευκαιρία να γίνει ένας από τους πόλους του πολυπολικού γεωπολιτικού συστήματος. Η επίτευξη αυτού του στόχου θα απαιτούσε να δει κανείς την ιστορία της χώρας υπό μια οπτική γωνία πιο κοντά σε αυτή του Γκάουλαντ, παρά σε αυτή των κυρίαρχων πολιτικών.
Η δήλωση του Γκάουλαντ κατά την ομιλία του προς τη νεολαία του κόμματος προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις. Στους mainstream πολιτικούς, υπενθύμισε την περίφημη παρατήρηση του Γάλλου εθνικιστή Ζαν-Μαρί Λε Πεν το 1987 (που έχει επαναλάβει έκτοτε) ότι οι θάλαμοι αερίων ήταν “απλά μια λεπτομέρεια” της ιστορίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ είπε ότι τα σχόλια του Γκάουλαντ ήταν μέρος μιας προσπάθειας για την εξάλειψη του μεταπολεμικού ταμπού σχετικά με το Εθνικό Σοσιαλιστικό καθεστώς. “Αυτοί που σήμερα αρνούνται, ελαχιστοποιούν ή αναπαράγουν αυτό το μοναδικό διάλειμμα από τον πολιτισμό, όχι απλά χλευάζουν τα εκατομμύρια των θυμάτων, αλλά εσκεμμένα ανοίγουν παλιές πληγές και σπέρνουν νέο μίσος και πρέπει να αντισταθούμε εναντίον τους”, δήλωσε ο Σταϊνμάιερ. Ακόμα και ορισμένα μέλη της AfD ζήτησαν συγγνώμη για τον Γκάουλαντ.
Ο επικεφαλής της AfD πιθανότατα δεν επιθυμούσε να εκληφθεί η δήλωση του ως οριακή απόρριψη του Ολοκαυτώματος. Αυτού του είδους η ρητορική δεν είναι ελκυστική για τους ψηφοφόρους στη Γερμανία και μπορεί να οδηγήσει σε νομικά προβλήματα. Ο Γκάουλαντ τίμησε επίσης τους Εβραίους ήρωες της γερμανικής ιστορίας και είπε ότι η άρνηση του ναζισμού ήταν τώρα “στο αίμα μας”. Σε αυτό το πλαίσιο, η αναφορά του στην “κουτσουλιά” δείχνει ότι ο 77χρονος πολιτικός ακολούθησε τη γραμμή του κόμματός του: Η Γερμανία θα πρέπει να σταματήσει να απολογείται για τις πιο σκοτεινές σελίδες της ιστορίας της και αντ’ αυτού να τονίσει τις πιο εμπνευσμένες.
“Οι μεγάλες φιγούρες του παρελθόντος, από τον Καρλομάγνο μέχρι τον Μπίσμαρκ ορίζουν την κλίμακα, σύμφωνα με την οποία πρέπει να μετρήσουμε τις ενέργειές μας”, δήλωσε ο Γκάουλαντ.
Αυτά τα συναισθήματα επαναλαμβάνονται στην εθνική συζήτηση για τον σημερινό ρόλο της Γερμανίας στον κόσμο. Ακόμα και πολλοί φιλελεύθεροι – για τους οποίους οι εθνικιστικές απόψεις του Γκάουλαντ αποτελούν ανάθεμα – θέλουν το έθνος τους να ξυπνήσει από τον “ύπνο” στον οποίο βυθίστηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και να γίνει παγκόσμιος ηγέτης. “Αντιμετωπίστε τους Γερμανούς ηγέτες με μια απλή δυνητική απειλή για τη φιλελεύθερη εσωτερική τους τάξη και οι περισσότεροι θα αισθανθούν την άμεση ανάγκη να δράσουν”, έγραψε πρόσφατα ο Jonathan Hackenbroich για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. “Αντιμετωπίστε τους με έναν σαφή και επίκαιρο κίνδυνο για τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη και οι περισσότεροι θα πουν: Ε και λοιπόν, τι μπορούμε να κάνουμε γι ‘αυτό;”
Η πίεση για έναν ενισχυμένο ρόλο της Γερμανίας έχει ενταθεί καθώς ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συρρικνώνει όλο και περισσότερο την παγκόσμια επιρροή των ΗΠΑ. Η Γερμανία θεωρείται υπερασπιστής των ευρωπαϊκών αξιών και πιθανός ηγέτης της αντίστασης στον λαϊκισμό, ιδιαίτερα δεδομένης της σκοτεινής ιστορίας της.
Παρολ’αυτά, μια ένοχη συνείδηση δεν αποτελεί μεγάλη έμπνευση για οποιουδήποτε είδους ηγεσία, ακόμη και στο όνομα των φιλελεύθερων αξιών. Όπως έγραψε ο Magnus Schoeller σε μια μελέτη του 2016 σχετικά με τον ρόλο της Γερμανίας στην επίλυση της κρίσης της ευρωζώνης, η χώρα τείνει να αναλάβει ηγετικό ρόλο απρόθυμα και μόνο αφού υπολογίσει ότι οι ανταμοιβές, το λεγόμενο πλεόνασμα ηγεσίας, είναι μεγαλύτερες από τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις.
Εάν η Γερμανία εστιάσει στα ένδοξα τμήματα του παρελθόντος της και όχι στις αδυναμίες της, θα μπορούσε να αποκτήσει μεγαλύτερες φιλοδοξίες, να δείξει μεγαλύτερη υπερηφάνεια και να αναλάβει ηγετικό ρόλο. Αλλά η ευθύνη, η επιφυλακτικότητα και η οικοδόμηση συναίνεσης εγγράφονται στο DNA του πολιτικού κατεστημένου. Η άρνηση στο να αναλάβει ηγετικό ρόλο είναι άμεση συνέπεια της αποφασιστικότητας της Γερμανίας να διαγράψει τη ναζιστική κυριαρχία από το επίκεντρο της πρόσφατης ιστορίας της. Ακόμη και η AfD, που έχει αρνηθεί να προωθήσει έναν χαρισματικό ηγέτη και έχει περισσότερους από έναν συμπρόεδρους καθ ‘όλη τη σύντομη ιστορία της, δείχνει αυτή την επιφυλακτικότητα.
“Η υπεύθυνη μεταχείριση του βάθους του ναζιστικού εγκλήματος αποτελεί μέρος της βασικής συναίνεσης του δημοκρατικού κράτους μας”, δήλωσε ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σε απάντηση της παρατήρησης του Γκάουλαντ.
Η απροθυμία να αναλάβει τον ρόλο του “ηγέτη του ελεύθερου κόσμου” και του υπερασπιστή της φιλελεύθερης τάξης, αντανακλά την ειλικρινή συνειδητοποίηση της Γερμανίας ότι η ηγεσία πρέπει να αντιμετωπίζεται με εξαιρετική προσοχή. Εάν η Γερμανία υιοθετήσει τη γραμμή του Γκάουλαντ ή ακόμα και μια πιο ήπια παραλλαγή της, η χώρα πιθανότατα θα αποκτήσει περισσότερες πιθανότητες να αναλάβει τα ηνία. Αλλά ο κόσμος είναι πιθανώς ένα καλύτερο μέρος επειδή αρνείται να το πράξει αυτό. Το να δίνει κανείς μεγαλύτερη σημασία στις φρικτές αποτυχίες παρά στις ένδοξες νίκες αποτελεί προϊόν ισχυρής πειθαρχίας που πρέπει να μιμείται περισσότερο κανείς, παρά να καταδικάσει.
Last modified onΠέμπτη, 07 Ιουνίου 2018 13:36