Η ΕΕ παρέδωσε στις δύο χώρες των Δυτικών Βαλκανίων ένα επικαιροποιημένο σχέδιο της πρότασής της για την εξομάλυνση των δεσμών μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας, με χρονοδιάγραμμα και περίγραμμα δράσεων, όπως πληροφορήθηκε η EURACTIV.
Το επικαιροποιημένο σχέδιο πρότασης παραλήφθηκε από τα δύο μέρη πριν από την έναρξη της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στα Τίρανα και υπάρχει η προσδοκία ότι τα δύο μέρη θα καταλήξουν σε τελική συμφωνία σε λιγότερο από ένα χρόνο, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ στο περιθώριο της συνόδου κορυφής την Τρίτη (6 Δεκεμβρίου), μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας.
«Αφού ακούσαμε και τα δύο μέρη, επαναδιατυπώσαμε την πρόταση, (…) έχει τελειοποιηθεί», δήλωσε ο αξιωματούχος.
Η πρόταση περιέχει ένα παράρτημα «με ένα σαφές χρονοδιάγραμμα ενεργειών για το πότε και πώς πρέπει να συμβούν τα πράγματα», είπε.
«Υπάρχουν πολλά πράγματα που την καθιστούν ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός σε σχέση με την τρέχουσα κατάσταση (…). Δεν πρόκειται για πλήρη αναγνώριση (…) αλλά για πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Το Κοσσυφοπέδιο ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008, την οποία το Βελιγράδι έχει ορκιστεί να μην αναγνωρίσει ποτέ. Πέντε χώρες της ΕΕ -η Ισπανία, η Σλοβακία, η Κύπρος, η Ρουμανία και η Ελλάδα- καθώς και η Ρωσία, έχουν επίσης αρνηθεί να αναγνωρίσουν επίσημα την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου.
Ερωτηθείς σχετικά με το χρονοδιάγραμμα για την πιθανή εφαρμογή της συμφωνίας, ο αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ότι ενώ αυτό θα εξαρτηθεί «από την προθυμία των μερών», αναμένει αποτελέσματα σε «πολύ λιγότερο από ένα χρόνο».
Φτάνοντας στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στα Τίρανα, ο επικεφαλής διπλωμάτης της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, επιβεβαίωσε στους δημοσιογράφους ότι και οι δύο πλευρές είχαν λάβει την επικαιροποιημένη έκδοση και ότι αναμένει «σοβαρές συζητήσεις».
Η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο δεσμεύτηκαν να ξεκινήσουν διάλογο με τη διαμεσολάβηση της ΕΕ για την επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων το 2013, αλλά μέχρι στιγμής έχει σημειωθεί μικρή πρόοδος. Η επίτευξη συμφωνίας με την Πρίστινα και η εξομάλυνση των σχέσεων παραμένει μία από τις κύριες προϋποθέσεις για την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ.
Το κείμενο της νέας πρότασης βρισκόταν υπό επεξεργασία και διακόπηκε προσωρινά, καθώς οι εντάσεις μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα αναζωπυρώθηκαν πρόσφατα, όταν οι αρχές του Κοσσυφοπεδίου προχώρησαν στην εφαρμογή μιας απόφασης να αντικαταστήσουν τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων σε περιοχές όπου κυριαρχούν οι Σέρβοι με αυτές που εκδίδει το Κοσσυφοπέδιο.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο της συνόδου στα Τίρανα, ο Μπορέλ δήλωσε ότι η συμφωνία για τις πινακίδες κυκλοφορίας «δημιούργησε νέα δυναμική για να προχωρήσουμε στην εξομάλυνση τους επόμενους μήνες».
Σε μια προσπάθεια της τελευταίας στιγμής, το Βελιγράδι και η Πρίστινα κατέληξαν σε μια συμφωνία με τη μεσολάβηση της ΕΕ τον περασμένο μήνα για να τερματιστεί η επικίνδυνη διαμάχη, για την οποία η Δύση είχε προειδοποιήσει ότι θα μπορούσε να προκαλέσει νέα εθνοτική βία στην ακόμη ασταθή περιοχή.
Φτάνοντας στη σύνοδο κορυφής την Τρίτη, τόσο η πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Βιόσα Οσμάνι όσο και ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσαν ότι παραμένουν προσηλωμένοι στο διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ, εκτονώνοντας τις εντάσεις μετά τη λεκτική διαμάχη της περασμένης εβδομάδας μεταξύ του Βούτσιτς και του πρωθυπουργού του Κοσσυφοπεδίου Άλμπιν Κούρτι, η οποία οδήγησε και τους δύο να απειλήσουν να μποϊκοτάρουν τη σύνοδο κορυφής της εβδομάδας.
Το Κοσσυφοπέδιο θα υποβάλει αίτηση ένταξης στην ΕΕ
Η πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Βιόσα Οσμάνι δήλωσε κατά την άφιξή της ότι η Πρίστινα θα υποβάλει αίτηση ένταξης στην ΕΕ έως το τέλος του έτους, δεσμευόμενη ότι θα δεσμευτεί στις συνομιλίες με τη Σερβία που διεξάγονται υπό τη διευκόλυνση των Βρυξελλών για την επίλυση των εκκρεμών διαφορών.
«Θα το ανακοινώσω σήμερα εδώ ενώπιον όλων των ηγετών της ΕΕ: Το Κοσσυφοπέδιο θα υποβάλει την αίτησή του για ένταξη στην ΕΕ έως το τέλος του έτους», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
«Πιστεύουμε ότι ο διάλογος που διεξάγεται υπό την ηγεσία της ΕΕ και υποστηρίζεται πλήρως από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι ο μόνος δρόμος προς την επίτευξη μιας τελικής συμφωνίας που θα επικεντρώνεται στην αμοιβαία αναγνώριση», πρόσθεσε.
Ο Βούτσιτς εξέφρασε επίσης τη δέσμευσή του στον διάλογο με το Κοσσυφοπέδιο υπό την αιγίδα της ΕΕ.
«Αλλά ταυτόχρονα πρέπει να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας σύμφωνα με το σύνταγμα», δήλωσε ο Βούτσιτς κατά την άφιξή του.
Το σύνταγμα της Σερβίας θεωρεί το Κοσσυφοπέδιο αναπόσπαστο τμήμα της Σερβίας, γεγονός που αποκλείει τυπικά την αναγνώρισή του από το Βελιγράδι.