Το 2022 αργά και σιωπηρά συνέβη κάτι αξιοπρόσεκτο που φαίνεται ότι θα αφήσει το αποτύπωμά του και μέσα στο 2023: Τράπεζες και επενδυτές αγόρασαν ποσά ρεκόρ χρυσού.
Τα επίσημα στοιχεία από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού κάνουν λόγο για αγορές της τάξης των 750 τόνων χρυσού μέσα στο 2022, ποσό που αποτελεί ρεκόρ αγορών χρυσού την τελευταία πεντηκονταετία.
Τι «σπρώχνει» προς τις αγορές χρυσού;
Μια πρώτη εύκολη απάντηση είναι ότι ιστορικά η ανοδική τάση τους χρυσού ήταν και παραμένει, κατά πως φαίνεται, η αντίδραση της αγοράς στην αβεβαιότητα. Και αυτό παρ’ ότι η κατοχή του δεν δίνει «αποδόσεις», όπως κάθε άλλο επενδυτικό asset (μετοχές, ομόλογα, εμπορεύματα, καταθέσεις, κ.λ.π.), παρά μόνο η ρευστοποίησή του.
Το 2022 ήταν ένα έτος που η αβεβαιότητα κορυφώθηκε διεθνώς από τον πληθωρισμό, το πόλεμο, την κρίση της παγκοσμιοποίησης του διεθνούς εμπορίου και τις σπασμωδικές εξελίξεις της πανδημίας.
– Ο πληθωρισμός ήταν κάτι που πολλαπλασίασε την στροφή στον χρυσό καθώς η αρχική εκτίμηση περί «παροδικότητας» των πληθωριστικών πιέσεων μεταλλάχθηκε σε βεβαιότητα για επίμονη πληθωριστική παρουσία.
– Ο πόλεμος και η ενεργειακή κρίση πολλαπλασίασαν την αβεβαιότητα και τις συναλλαγματικές αρρυθμίες, μαζί με την κατάρρευση των τιμών τόσο στις μετοχές και στα ομόλογα, όσο και πολύ περισσότερο στα κρυπτονομίσματα.
– Το «λάθος» εκτίμησης (παροδικότητα των πληθωριστικών πιέσεων) των Κεντρικών Τραπεζών για τον πληθωρισμό ενίσχυσε επίσης την τάση επιστροφής στον χρυσό σαν φυσικό και μη αμφισβητήσιμο καταφύγιο πραγματικής αξίας.
– Οι γεωπολιτικές αντιθέσεις κορυφώθηκαν με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, με συνέπειες στην λειτουργία των διεθνών τροφοδοτικών αλυσίδων που με την σειράς τους επέβαλαν ρήξεις στις συναλλαγματικές σχέσεις και την απόσυρση σημαντικών νομισμάτων από την σύνδεσή τους με το δολάριο.
Η κύρια αιτία
Η βασική αιτία όμως βρίσκεται σε μία διαδικασία η οποία έχει ξεκινήσει πολύ νωρίτερα από το 2022. Έχει να κάνει με τον νομισματικό πληθωρισμό με τον οποίο οι κεντρικές τράπεζες απέφυγαν την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος μετά το 2008.
Οι δημοσιονομικές και χρηματιστηριακές τεχνικές «αποστείρωσης» του νομισματικού πληθωρισμού και της νομισματικής χαλάρωσης, που ήταν αποτελεσματικές για να μην υπάρξει ανεξέλεγκτη επέκταση του πληθωρισμού στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών, κυρίως μέσω του ελέγχου της ζήτησης, αλλά και της συνεισφοράς της Κίνας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, διαλύθηκαν από την πανδημία και τις συνέπειές της στην διεθνή οικονομία.
Και αυτό άρχισε να συμβαίνει όταν ήδη είχαν αρχίσει να εμφανίζονται στον ορίζοντα τα πρώτα σημάδια δυσκολίας να συνεχισθεί η αποστείρωση του νομισματικού πληθωρισμού από τα τέλη του 2019 αρχές του 2020.
Η πρώτη «έξοδος» από την πανδημία και στην συνέχεια το πόλεμος και η ενεργειακή κρίση «έσπασαν» κάθε δυνατότητα ελέγχου των κεντρικών τραπεζών στην διαδικασία αυτή και η συνέχεια είναι η γνωστή εκτόξευση του πληθωρισμού.
Όμως οι χρηματαγορές «γνωρίζουν» ότι ο νομισματικός πληθωρισμός εξακολουθεί να στηρίζει το υπόστρωμα της διεθνούς οικονομικής δραστηριότητας και κρύβεται πίσω από τον ιστορικών διαστάσεων συσσωρευμένο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος. Και αμφισβητούν την δυνατότητα των Κεντρικών Τραπεζών να θέσουν ξανά υπό έλεγχο τον νομισματικό Φρανκενστάιν που δημιούργησαν θέλοντας και μη μετά το 2008.
Ήδη αυτή η αμφισβήτηση εκφράζεται στην σχεδόν οριζόντια απαξίωση των ισχυρών νομισμάτων, των οποίων μόνο η σχετική διαφορά στην ταχύτητα απαξίωσής τους, διαφοροποιεί τις συναλλαγματικές τους ισοτιμίες.
Στην πραγματικότητα αυτή η σχεδόν οριζόντια απαξίωση είναι αυτή που αποτυπώνεται στην άνοδο της τιμής του χρυσού απέναντι στο δολάριο, το ευρώ και τα άλλα νομίσματα…
Με άλλα λόγια δεν ανατιμάται ο χρυσός, απλά διολισθαίνει η αξία των νομισμάτων έναντι του χρυσού, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η τιμή του χρυσού στα νομίσματα αυτά.
Αυτή η αμφισβήτηση στα νομίσματα και την αντοχή τους, είναι που συντηρεί με αυξανόμενους ρυθμούς την δολαριακή ανοδική αποτίμηση του χρυσού, που έχει ξεπεράσει τα 1900 δολάρια η ουγκιά.
Και αναμένεται μέσα στο 2023 υπό ελεγχόμενες συνθήκες να ξεπεράσει τα 2100 δολάρια…