Ο αριθμός των λεγόμενων «αόρατων» δεξαμενοπλοίων αυξήθηκε σημαντικά τους τελευταίους 12 μήνες, στον απόηχο των κυρώσεων και της επιβολής εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η Μόσχα εξακολουθεί να έχει ανάγκη τις υπηρεσίες του διεθνούς στόλου τάνκερ για να μεταφέρει αργό πετρέλαιο στην Ινδία και την Κίνα από τα λιμάνια στις δυτικές ακτές.
Όπως μεταδίδει το -, το μεγαλύτερο κομμάτι της δεκαετίας του 1990, η Μόσχα έχτιζε νέες υποδομές για την εξαγωγή πετρελαίου, παρακάμπτοντας τα πρώην σοβιετικά εδάφη. Μάλιστα, αυτή η πολιτική ήταν ιδιαίτερα εμφανής στη Βαλτική, όπου δημιουργήθηκαν δύο τερματικοί σταθμοί (Primorsk και Ust-Luga).
Αυτά τα λιμάνια έστελναν περίπου 1,6 εκατομμύρια βαρέλια αργού την ημέρα και πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, η μερίδα του λέοντος πήγαινε σε Ευρωπαίους πελάτες.
Η απώλεια της πλησιέστερης και μεγαλύτερης αγοράς αργού για τη Ρωσία, έχει αναγκάσει τη Μόσχα να εκτρέψει τα φορτία προς την Ασία, με δύο μόνο μεγάλους αγοραστές —την Ινδία και την Κίνα— να αποτελούν προορισμό για περισσότερο από το 90% των ποσοτήτων που εξάγονται.
Η μέση απόσταση που διανύει τώρα ένα βαρέλι αργού από τους τερματικούς σταθμούς της Βαλτικής για διύλιση έχει αυξηθεί σε πάνω από 9.000 μίλια, αριθμός τριπλάσιος συγκριτικά με τις εποχές προ της εισβολής.
Στο πλαίσιο αυτό, τα μεγαλύτερα ταξίδια απαιτούν και περισσότερα πλοία, προκειμένου να διατηρηθεί ομαλά το επίπεδο των εξαγωγών. Γι’ αυτό και η Ρωσία ένωσε τις δυνάμεις της και με άλλους εξαγωγικούς «γίγαντες» όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα, δημιουργώντας έναν μεγάλο «αόρατο» στόλο δεξαμενόπλοιων. Πρόκειται κυρίως για παλαιότερα δεξαμενόπλοια των οποίων οι νέοι ιδιοκτήτες είναι ως επί το πλείστον άγνωστοι και παίρνουν ένα αυξανόμενο μερίδιο των εξαγωγών της Ρωσίας.
Στον… δρόμο της επιστροφής
Μετά την 5η Δεκεμβρίου, η Μόσχα στράφηκε στα δικά της δεξαμενόπλοια και στον «αόρατο» στόλο για να μεταφέρει τα φορτία της στην Ασία και τον πρώτο μήνα τα πλοία αυτά μετέφεραν το 60% των φορτίων από τα δυτικά λιμάνια της Ρωσίας. Όμως τον δεύτερο μήνα (5 Ιανουαρίου – 4 Φεβρουαρίου), το μερίδιό τους στην αγορά υποχώρησε ξανά στο 44%. Τα περισσότερα από τα πλοία που είχαν παραλάβει φορτία τον προηγούμενο μήνα ήταν ακόμα στον… δρόμο της επιστροφής.
Η Μόσχα και οι σύμμαχοί της θα αναζητήσουν περισσότερα πλοία στην αγορά μεταχειρισμένων για να εξασφαλίσουν περισσότερο από το επικερδές εμπόριο με την Ινδία, ενώ ταυτόχρονα θα συνεχίσει να χρειάζεται πλοία ευρωπαϊκής ιδιοκτησίας για τη μεταφορά αργού, αναγκάζοντάς την να πουλάει ορισμένα φορτία κάτω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων το βαρέλι που επιβλήθηκε παράλληλα με την απαγόρευση εισαγωγής από την ΕΕ.
Σύμφωνα με την Trafigura, ο «αόρατος» στόλος που έχει δημιουργηθεί, υπολογίζεται σε 600 πλοία. Ωστόσο, όλα αυτά μπορεί να μην είναι αρκετά για να καλύψουν όλη την παραγωγή της Ρωσίας. Η Wood Mackenzie εκτιμά ότι οι εξαγωγές ντίζελ της χώρας θα μειωθούν περίπου κατά 200.000 βαρέλια την ημέρα αυτό το τρίμηνο σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2022.