Η οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) ζήτησαν να προστατεύονται καλύτερα οι δημοσιογράφοι που αντιμετωπίζουν αγωγές για δυσφήμιση, μετά την έφοδο της αστυνομίας στην αίθουσα σύνταξης του Domani ύστερα από καταγγελία για δυσφήμιση στον Τύπο που έκανε ο υφυπουργός Εργασίας Claudio Durigon (Lega/ID).
Η αστυνομία εισέβαλε στην αίθουσα σύνταξης για να κατασχέσει την έντυπη έκδοση ενός άρθρου γραμμένου από τους Giovanni Tizian και Nello Trocchia που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο στις 3 Μαρτίου και καταγγέλλει τις φερόμενες σχέσεις του Durigon με το οργανωμένο έγκλημα όταν ήταν βουλευτής και εξέχον στέλεχος της Γενικής Ένωσης Εργασίας το 2018.
«Ενώ το Domani αναφέρθηκε στις αμφιλεγόμενες σχέσεις του πολιτικού για το δημόσιο συμφέρον, η δράση της αστυνομίας στις εγκαταστάσεις του μέσου ενημέρωσης είχε να κάνει μάλλον με εκφοβισμό παρά με αναγκαιότητα. Στεκόμαστε στο πλευρό του Domani και θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε κάθε περαιτέρω διαδικασία», δήλωσε στη EURACTIV Ιταλίας η ΜΚΟ Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF).
Στην ιστοσελίδα του, η συντακτική ομάδα του Domani έγραψε ότι οι μηνύσεις χρησιμοποιούνται για τον εκφοβισμό του ελεύθερου Τύπου στην Ευρώπη, αλλά επισήμανε τη συχνή χρήση τους στην Ιταλία, μεταξύ άλλων και από κυβερνητικούς αξιωματούχους. Η πρωθυπουργός Giorgia Meloni (FDI/ECR) κατέθεσε πρόσφατα δύο αγωγές δυσφήμισης.
Η Meloni κατέθεσε την πρώτη αγωγή το 2020 εναντίον του συγγραφέα Roberto Saviano, αφού εκείνος αποκάλεσε την τότε επικεφαλής της Fratelli d’Italia «μπάσταρδο» κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής συζήτησης για τη μετανάστευση.
Η δεύτερη αγωγή της στρέφεται κατά του συντάκτη και του βοηθού αρχισυντάκτη του Domani για ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο, το οποίο φέρεται να υποστήριξε ότι ένας επιχειρηματίας και το νεοεκλεγέν Fratelli d’Italia ήταν μεταξύ των προμηθευτών ιατρικού εξοπλισμού για το ιταλικό σύστημα υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Στην έκθεσή της, η RSF αναφέρει ότι η κυβέρνηση Meloni ανησυχεί μέρος της δημοσιογραφικής κοινότητας, προσθέτοντας ότι ο σεβασμός της ελευθερίας του Τύπου και των αξιών της ΕΕ θα πρέπει να συνοδεύεται από την αποποινικοποίηση της δυσφήμισης.
«Το Κοινοβούλιο πρέπει να ψηφίσει νέα νομοθεσία για την κατάργηση των ποινών φυλάκισης για δυσφήμιση, οι οποίες κηρύχθηκαν αντισυνταγματικές από το Συνταγματικό Δικαστήριο. Αυτό θα ήταν επίσης σύμφωνο με τη σύσταση κατά των καταχρηστικών αγωγών (SLAPPs) που υιοθετήθηκε πριν από ένα χρόνο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», δήλωσε η RSF.
Οι στρατηγικές αγωγές κατά της δημόσιας συμμετοχής, γνωστές ως SLAPPs, είναι συχνά επιφανειακές και χωρίς περιεχόμενο αγωγές που βασίζονται σε υπερβολικούς και τις περισσότερες φορές καταχρηστικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για να εκφοβίσουν, να δυσφημίσουν επαγγελματικά και να παρενοχλήσουν τους παραλήπτες. Ο απώτερος στόχος είναι να τους εκβιάσουν και να τους φιμώσουν.
Στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου της RSF, η Ιταλία κατατάσσεται στην 58η θέση, τη δεύτερη χειρότερη από όλες τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, με εξαίρεση την Ελλάδα.
Η ελευθερία του Τύπου φαίνεται να απειλείται από νομοθετικά κενά, οικονομικές δυσκολίες και συγκρούσεις συμφερόντων. Αρκετοί δημοσιογράφοι που ερευνούν υποθέσεις της μαφίας, της διαφθοράς και εξτρεμιστικών ομάδων δέχονται απειλές, ακόμη και σωματικές επιθέσεις. Περίπου 20 δημοσιογράφοι ζουν επί του παρόντος υπό ένοπλη προστασία.
«Οι επαγγελματίες των ιταλικών μέσων ενημέρωσης χρειάζονται επίσης συστημικά μέτρα – όπως η νομοθεσία κατά των SLAPPs – που θα τους επιτρέψουν να εργάζονται ελεύθερα και να αποφεύγουν την αυτολογοκρισία», εξήγησε η RSF.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, στην ετήσια έκθεσή του για το δικαίωμα στην πληροφόρηση, έγραψε ότι η Ιταλία όχι μόνο δεν κατάφερε να αποποινικοποιήσει τη δυσφήμιση, αλλά η νέα κυβέρνηση συνασπισμού της έδωσε τις ευλογίες της σε νομικές διαδικασίες που αποσκοπούν στη φίμωση όσων την επικρίνουν.
Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης
Στην Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (EMFA), η οποία προτάθηκε από την Επιτροπή τον Σεπτέμβριο, αναφέρθηκε την Πέμπτη ο υπουργός Πολιτισμού Τζενάρο Σανγκιουλιάνο – δημοσιογράφος και πρώην διευθυντής του Tg2.
Ο προτεινόμενος κανονισμός παρέχει εγγυήσεις κατά της πολιτικής παρέμβασης στις συντακτικές αποφάσεις και κατά της παρακολούθησης, δίνει έμφαση στην ανεξαρτησία και τη σταθερή χρηματοδότηση των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, τη διαφάνεια της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης και την κατανομή της κρατικής διαφήμισης.
«Η ελεύθερη εκδήλωση της σκέψης είναι το υπέρθυρο μιας δημοκρατικής και φιλελεύθερης κοινωνίας, συγκαταλέγεται στις θεμελιώδεις ελευθερίες», δήλωσε ο Sangiuliano στους βουλευτές που συνεδριάζουν στις επιτροπές Πολιτισμού και Μεταφορών της κάτω βουλής.
Το κείμενο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις διαφορές μεταξύ των εθνικών συστημάτων και ότι οι αρμοδιότητες της ΕΕ και των κρατών μελών θα πρέπει να είναι σαφώς κατανεμημένες, είπε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο κανονισμός της ΕΕ θα πρέπει επίσης να συστήσει μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή Υπηρεσιών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης «η λειτουργία της οποίας είναι ακόμη ασαφής». Λείπουν επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, τα θέματα των υπηρεσιών, της ψηφιακής αγοράς και του κώδικα ορθής πρακτικής για την παραπληροφόρηση.