Ο φόβος του πληθωρισμού οδηγεί την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία- σε αντίθεση με τις άλλες κρίσεις που ζήσαμε την προηγούμενη δεκαετία- ακολουθεί ουσιαστικά τη γραμμή της γερμανικής Μπούντεσμπανκ. Η μάχη κατά των ανατιμήσεων είναι πρώτη και απόλυτη προτεραιότητα, ακόμη και εάν στον βωμό της θυσιαστεί η ανάπτυξη. Τόσο η Κριστίν Λαγκάρντ όσο και άλλα στελέχη της το τελευταίο διάστημα σπεύδουν με δηλώσεις τους να ξεκαθαρίσουν πως έρχεται και νέα αύξηση επιτοκίων, ενώ η επιστροφή σε χαλαρή νομισματική πολιτική (δηλαδή σε μειώσεις επιτοκίων) θα αργήσει πολύ. Οι δηλώσεις αυτές πυροδοτούν την έντονη αντίδραση των δύο μεγάλων οικονομιών του Νότου, Ιταλίας και Ισπανίας. Ειδικά η Ρώμη έχει πάρει το «όπλο» της και πυροβολεί.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι αναφερόμενη στην πολιτική και τα σχέδια της ΕΚΤ λόγο για « απλοϊκή συνταγή» που δεν θεωρείται από πολλούς ότι είναι ο σωστός δρόμος. Σε αντίστοιχα σχόλια είχει προβεί μία μέρα νωρίτερα ο αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος χαρακτήρισε την προοπτική περαιτέρω σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής τον επόμενο μήνα «ανόητη και επικίνδυνη». Ο Αντόνιο Ταγιάνι, άλλος αντιπρόεδρος της Ιταλίας, δήλωσε επίσης ότι η ΕΚΤ ρισκάρει να προκαλέσει ύφεση στην οικονομία.
Αυξάνεται το κόστος δανεισμού
Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ δεν πτοούνται από την κριτική. Ο αντιπρόεδρος της κεντρικής τράπεζας, Λουίς ντε Γκίντος, τόνισε πως μία ακόμη αύξηση των επιτοκίων τον Ιούλιο θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν βέβαιη, ενώ για τον Σεπτέμβριο δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο το τοπίο.
«Θεωρώ ότι (η αύξηση των επιτοκίων) τον Ιούλιο έχει κλειδώσει. Για τον Σεπτέμβριο, θεωρώ ότι είναι ανοικτή», είπε στην τηλεόραση του -, στο περιθώριο του συνεδρίου της ΕΚΤ στην Πορτογαλία.
Ο κ. ντε Γκίντος σημείωσε ότι οι υποβόσκουσες πληθωριστικές πιέσεις μπορεί να αποδειχθούν πιο επίμονες απ’ ό,τι αναμένεται σήμερα, καθώς η τουριστική σεζόν μπορεί να αυξήσει τις τιμές των υπηρεσιών.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Φίλιπ Λέιν, προειδοποίησε την Τρίτη τις αγορές να μην υπολογίζουν μειώσεις των επιτοκίων μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
«Θα έχουμε μια διαρκή περίοδο όπου τα επιτόκια θα πρέπει να παραμείνουν περιοριστικά για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα έχουμε κάποιο νέο σοκ που θα μας απομακρύνει από το 2% και αυτή η διάρκεια της πολιτικής αυτής είναι πολύ σημαντική», είπε. «Όταν κοιτάζω τον ορίζοντα για τα επόμενα δύο χρόνια, δεν βλέπω μειώσεις να έρχονται σύντομα» πρόσθεσε.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ έχει αυξήσει τα επιτόκια κατά 400 μονάδες βάσης από τον Ιούλιο του 2022. Οι αγορές (και η Κριστίν Λαγκάρντ) έχουν προεξοφλήσει άλλη μια αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης τον επόμενο μήνα και σκέφτονται μια περαιτέρω αύξηση τον Σεπτέμβριο.
«Θα έχουμε μια διαρκή περίοδο όπου τα επιτόκια θα πρέπει να παραμείνουν περιοριστικά για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα έχουμε κάποιο νέο σοκ που θα μας απομακρύνει από το 2% και αυτή η διάρκεια της πολιτικής αυτής είναι πολύ σημαντική», δήλωσε.
Εξασθενεί ξανά η ζήτηση για δάνεια
Με το κόστος δανεισμού να ανεβαίνει περιορίζονται και οι ρυθμοί της πιστωτικής επέκτασης.
Οι τράπεζες στις 20 χώρες της ευρωζώνης χορήγησαν μόλις 4% περισσότερα δάνεια σε εταιρείες τον Μάιο από ό,τι πριν από ένα χρόνο, όπως ανακοίνωσε η ΕΚΤ. Τον Απρίλιο η ζήτηση των επιχειρήσεων για δάνεια είχε αυξηθεί κατά 4,6% και τον Μάιο 5,2% .
Η δυναμική της ζήτησης δανείων από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προς τα ιδιωτικά νοικοκυριά, αποδυναμώθηκε επίσης, τον Μάιο. Οι τράπεζες χορήγησαν 2,1% περισσότερα δάνεια σε νοικοκυριά τον περασμένο μήνα, από ό,τι πέρυσι. Η αύξηση της ζήτησης ήταν 2,5% τον Απρίλιο 2,9% τον Μάρτιο και 3,2% τον Φεβρουάριο.
Για την ΕΚΤ «η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι η νομισματική σύσφιξη λειτουργεί», λέει ο Μπερτ Κόλιν, οικονομολόγος στην ολλανδική τράπεζα ING και προσθέτει ότι «τα δεδομένα αυτά θα μπορούσαν να δώσουν στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ μια πιο ισχυρή αιτιολόγηση να ζητήσουν τον τερματισμό των αυξήσεων των επιτοκίων αυτό το καλοκαίρι».