Το ψηφιακό ευρώ απέκτησε από σήμερα το πρώτο νομοθετικό πλαίσιο , η ψηφιακή έκδοση του ευρωπαϊκού νομίσματος, θα αποκτήσει ένα αρχικό νομοθετικό πλαίσιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε δύο κανονισμούς για τη ρύθμιση της χρήσης του νέου ψηφιακού νομίσματος της ευρωζώνης. Μιας εναλλακτικής λύσης στα μετρητά σε έναν όλο και πιο ψηφιοποιημένο κόσμο.
«Το ευρώ είναι μια ξεκάθαρη ευρωπαϊκή ιστορία επιτυχίας: ένα αξιόπιστο παγκόσμιο νόμισμα που συμβολίζει τη δύναμή μας, την ενότητα και την αλληλεγγύη μας. Ωστόσο, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να πληρώνουν ψηφιακά, το ευρώ θα πρέπει να αντανακλά και να προσαρμοστεί στην ψηφιακή εποχή», τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βλάντις Ντομπρόβσκις, παρουσιάζοντας τους κανονισμούς. Ένα νόμισμα λιανικής για όλους
Πώς θα μοιάζει λοιπόν το ψηφιακό ευρώ; «Θα είναι μια ψηφιακή μορφή μετρητών σε ευρώ», λέει ο Ντομπρόβσκις. Θα είναι ένα ψηφιακό νόμισμα της ΕΚΤ ως καθημερινό μέσο πληρωμής και το οποίο θα διανέμεται δωρεάν (και υποχρεωτικά) από τις εμπορικές τράπεζες, με τη μορφή «ψηφιακού πορτοφολιού» σε εφαρμογή για κινητά ή διαδικτυακά.
Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί προβλέπει τον περιορισμό μιας ψηφιακής συναλλαγής στα 3.000 ευρώ για να αποφευχθεί η κατάχρηση, αλλά πιθανώς και για να αντιμετωπιστεί κάθε κίνδυνος “bank run”, δηλαδή η φυγή ψηφιακών καταθέσεων σε ευρώ σε περίπτωση κρίσης εμπιστοσύνης σε ένα τραπεζικό ίδρυμα.
Προσβάσιμο σε 350 εκατομμύρια καταναλωτές
Το ψηφιακό ευρώ θα είναι προσβάσιμο σε 350 εκατομμύρια καταναλωτές και 50 εκατομμύρια επιχειρήσεις, στη ζώνη του ευρώ. Όπως και με τα μετρητά, ο χρήστης είναι αυτός που θα αποφασίζει αν θα πληρώσει ή όχι με το ψηφιακό ευρώ. Το νέο ψηφιακό μέσο πληρωμής θα γίνει αποδεκτό από όλους στη ζώνη του ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών πληρωμών.
Το ψηφιακό ευρώ θα δώσει επίσης τη λύση στις πληρωμές, καθώς η πρόσβαση σε μετρητά αρχίζει να δημιουργεί πρόβλημα σε ορισμένες χώρες, ιδίως για τους πιο εύθραυστους ή απομονωμένους πληθυσμούς. «Το 60% των Ευρωπαίων πιστεύει ότι είναι σημαντικό να παραμείνουν τα μετρητά ως μέσο πληρωμής, αλλά υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις αυτό αρχίζει να γίνεται πρόβλημα», λέει ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Οικονομία, Πάολο Τζεντιλόνι. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αναλαμβάνουμε δράση για να κατοχυρωθεί στο κοινοτικό δίκαιο ο ορισμός του νόμιμου χρήματος, ώστε οι πολίτες μας να μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν σε μετρητά σε όλη τη ζώνη του ευρώ για τις καθημερινές τους συναλλαγές», προσθέτει ο Ιταλός Επίτροπος.
Πληρωμές χωρίς ίντερνετ;
Το ψηφιακό ευρώ είναι πάντως μια καινοτομία που μένει να αναπτυχθεί, καθώς θα αδύνατες οι πληρωμές χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο), για παράδειγμα από κινητό τηλέφωνο .Η Επιτροπή θέλει επίσης να διασφαλίσει ένα υψηλό επίπεδο εμπιστευτικότητας των προσωπικών δεδομένων, συγκρίσιμο και πάλι με την πληρωμή σε μετρητά. Συγκεκριμένα, ούτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ούτε οι εθνικές κεντρικές τράπεζες θα έχουν πρόσβαση στην ταυτότητα ατόμων ή εταιρειών, σύμφωνα με τους κανονισμούς της Κομισιόν.
Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η έλευση του ψηφιακού ευρώ δεν πρέπει να διαταράξει την ισορροπία του σημερινού οικονομικού μοντέλου πληρωμών (δωρεάν για τον καταναλωτή, προμήθεια για τον έμπορο). «Στόχος είναι να καλυφθούν τα έξοδα του κλάδου, διαφορετικά δεν θα λειτουργήσει», εκτιμούν στελέχη της Κομισιόν. Ελπίζουν μάλιστα ότι το κόστος των υποδομών του ψηφιακού ευρώ θα είναι χαμηλότερο από ό,τι στα σημερινά συστήματα.
Εμπιστοσύνη και τεχνολογία
Η επιτυχία του ψηφιακού ευρώ εξαρτάται βέβαια από την προσχώρηση των εμπορικών τραπεζών. Οι τράπεζες, που παρακολουθούν με μεγάλη καχυποψία την εμφάνιση του ψηφιακού ευρώ στις καθημερινές πληρωμές, φοβούμενες αναμφίβολα ότι στερούνται μέρος των πόρων τους. Τραπεζικοί κύκλοι υποστηρίζουν μάλιστα ότι το ψηφιακό ευρώ δεν ανταποκρίνεται σε καμία ανάγκη, δεδομένης της ήδη υφιστάμενη πανοπλίας μέσων πληρωμής. «Γατί να πάμε σε ψηφιακό ευρώ, παραμένει ένα ερώτημα προς διερεύνηση», αναγνωρίζει πηγή κοντά στην ΕΚΤ. Για τους υποστηρικτές του έργου, το ψηφιακό ευρώ θα ενισχύσει όμως τον διαμεσολαβητικό ρόλο των τραπεζών στον αποκεντρωμένο κόσμο των κρυπτονομισμάτων, δημιουργώντας μια γέφυρα μεταξύ του τραπεζικού λογαριασμού και του ψηφιακού πορτοφολιού.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη ξεκινήσει ένα «πιλοτικό έργο» το καλοκαίρι του 2021 με στόχο τη δημιουργία ενός ψηφιακού ευρώ έως το 2028. Η επίσπευση της κυκλοφορίας έγινε υπό την πίεση του αυξανόμενου ρόλου των κρυπτονομισμάτων ως μέσου πληρωμής, όπως το Libra του Facebook, αλλά και των κινήσεων άλλων κεντρικών τραπεζών, όπως της Κίνας, για ψηφιακή έκδοση του γουάν.
Ανοικτά ερωτήματα
«Υπάρχουν ακόμη πολλά ανοιχτά ερωτήματα», λέει στη Ναυτεμπορική ένας διευθυντής σε μεγάλη τράπεζα. Όμως, προσθέτει, «υπάρχουν δύο σημαντικά πράγματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη: Πρώτα από όλα το θέμα της εμπιστοσύνης. Κατά τη μετάβαση στο ευρώ, οι τράπεζες πραγματοποίησαν ένα τεράστιο έργο υποστήριξης επί σειρά ετών για τους καταναλωτές και τους εμπόρους, ιδίως λόγω του φόβου μιας ξαφνικής αύξησης των τιμών. Η μετάβαση στο ψηφιακό ευρώ θα είναι αναμφίβολα πολύ πιο περίπλοκη στην εφαρμογή, διότι θα επιφέρει πολύ βαθύτερες ανατροπές για τους χρήστες»
Το δεύτερο ουσιαστικό θέμα με το ψηφιακό ευρώ είναι η τεχνολογία. Το ψηφιακό ευρώ πρέπει να αποτελεί εγγύηση ότι οι πληρωμές θα λειτουργούν πάντα σε έναν ψηφιακό κόσμο, με τον ίδιο βαθμό ασφάλειας με το ευρώ. Η τεχνολογία που θα επιλεγεί θα πρέπει να εξυπηρετεί απλές χρήσεις. «Αυτό είναι που πρέπει να μας καθοδηγήσει ώστε να αποφύγουμε να μετατρέψουμε ένα έργο ειδικών σε εμπορική καταστροφή ,απλώς και μόνο στο όνομα της τεχνολογικής προόδου», λέει ένας τραπεζίτης. Οι τεχνολογικές επιλογές δεν έχουν γίνει ακόμη. Η ΕΚΤ αναμένεται να κλείσει μια διερευνητική φάση τον ερχόμενο Οκτώβριο και οι διοικητές θα αποφασίσουν για την επόμενη φάση.
«Είναι αλήθεια ότι προς το παρόν δεν υπάρχει πραγματικά σημαντική ανάγκη να κυκλοφορήσει ένα ψηφιακό ευρώ», λέει στη «Ν» μια ευρωπαϊκή πηγή στις Βρυξέλλες. «Ομως, αν δούμε πόσο γρήγορα ψηφιοποιείται η οικονομία, σίγουρα θα υπάρξουν νέες ανάγκες στο μέλλον για τις οποίες θα χρειαστεί το ψηφιακό νόμισμα. Για αυτόν τον λόγο άλλωστε , πάνω από 100 χώρες στον κόσμο σκέφτονται ή αναπτύσσουν ψηφιακά νομίσματα»