Σε μια άνευ προηγουμένου κίνηση, η ιταλική κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα το οικονομικό και δημοσιονομικό της σχέδιο (DEF), χωρίς να έχει προγραμματικούς στόχους για το έλλειμμα και το χρέος και εξαιρώντας τον αντίκτυπο των μέτρων που σχεδιάζει η κυβέρνηση για τον νόμο περί προϋπολογισμού.
Την Τρίτη, η κυβέρνηση παρουσίασε το DEF, το οποίο για πρώτη φορά περιορίστηκε στην παροχή στοιχείων για την τάση του προϋπολογισμού χωρίς να αποκαλύψει τα προγραμματικά στοιχεία που αντιπροσωπεύουν την κατεύθυνση στην οποία σκοπεύει να κινηθεί η κυβέρνηση.
Η επιλογή αυτή συνήθως προτιμάται από τις απερχόμενες κυβερνήσεις, οι οποίες θέλουν να αποφύγουν τον υπερβολικό περιορισμό των διαδόχων τους.
Τα κυβερνητικά στελέχη της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι μείωσαν τις προβλέψεις για την ανάπτυξη της Ιταλίας για το 2023 και το 2024, αλλά διατήρησαν σε γενικές γραμμές τους στόχους τους για τη μείωση του διογκωμένου δημοσιονομικού ελλείμματος.
Σύμφωνα με το έγγραφο, το προβλεπόμενο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) για το 2024 διαμορφώνεται στο 1%, το οποίο φαίνεται αισιόδοξο σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις θεσμών όπως η Τράπεζα της Ιταλίας, το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι οποίες κυμαίνονται από 0,6% έως 0,7%.
Η πορεία του χρέους αντιστρέφει την πορεία του σε σχέση με τις τελευταίες προβλέψεις, κατασταλάζοντας προς τα πάνω, αλλά παραμένοντας κάτω από το 140%. Αναμένεται να φθάσει στο 137,8% το 2024, μετά τη σημαντική μείωση του περασμένου έτους στο 137,3%.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στην οποία παρουσιάστηκε το DEF, ο υπουργός Οικονομίας Τζανκάρλο Τζορτζέτι απέδωσε την προβλεπόμενη αύξηση του δημόσιου χρέους κυρίως στις οικονομικές επιπτώσεις του «σούπερ μπόνους» τα επόμενα χρόνια, σημειώνοντας ότι θα αρχίσει να «μειώνεται» μετά το 2026.
Το «σούπερ μπόνους», μια πολυσυζητημένη πράσινη φορολογική έκπτωση, επέτρεπε στους ιδιοκτήτες κατοικιών να αφαιρούν από τους φόρους τους το 110% των δαπανών ανακαίνισης των κατοικιών τους, εφόσον αυτές αποσκοπούσαν στη βελτίωση της βιωσιμότητας των κτιρίων.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Εθνικής Υπηρεσίας Νέων Τεχνολογιών και Ενέργειας (ENEA), οι εκπτώσεις που συγκεντρώθηκαν μέσω του σούπερ μπόνους ανήλθαν σε 122,24 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος Μαρτίου, ποσό που αναμένεται να αυξηθεί σε πάνω από 210 δισεκατομμύρια ευρώ, ξεπερνώντας τα κεφάλαια που θα λάβει η Ιταλία από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ο Τζορτζέτι υπερασπίστηκε το «στεγνό» DEF, εξηγώντας ότι αυτή ήταν η μόνη βιώσιμη επιλογή δεδομένης της αλλαγής των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ, η οποία εισήγαγε ένα νέο χρονοδιάγραμμα και μορφή για τα έγγραφα που πρέπει να υποβληθούν στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τον υπουργό, το DEF λαμβάνει υπόψη τους νέους ευρωπαϊκούς κανόνες, αν και οι «εκτελεστικές διατάξεις» εκκρεμούν ακόμη. Ο ίδιος ανακοίνωσε ότι το προγραμματικό πλαίσιο θα συμπεριληφθεί στο νέο μεσοπρόθεσμο διαρθρωτικό δημοσιονομικό σχέδιο, το οποίο αναμένεται στις 20 Σεπτεμβρίου, αλλά δεσμεύτηκε να το παρουσιάσει νωρίτερα.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης επέκριναν την απόφαση να δημοσιευθούν μόνο τα στοιχεία τάσεων και να αναβληθεί το προγραμματικό πλαίσιο, κάνοντας λόγο για «μπλόφα» που προαναγγέλλει έναν δημοσιονομικό νόμο «περικοπών και θυσιών» το φθινόπωρο.
«Ένα DEF χωρίς προγραμματικό πλαίσιο θα εμποδίσει τους Ιταλούς να κατανοήσουν τις διαστάσεις του επόμενου δημοσιονομικού νόμου», παρατήρησε ο Nικόλα Φρατοϊάννι της Συμμαχίας Πράσινων-Αριστεράς.
«Η δεξιά κυβέρνηση δεν θέλει να αποκαλύψει στους Ιταλούς, πριν από τις ευρωεκλογές, ότι μέχρι στιγμής δεν επιδίδεται παρά σε μπλόφες».
Ο Τζορτζέτι σχολίασε επίσης την παράταση της προθεσμίας για το ταμείο ανάκαμψης πέραν του 2026. «Πίσω από το όχι στην παράταση μέχρι το 2026 κρύβεται η επιθυμία πολλών χωρών να αποφύγουν την επανάληψη ενός Next Generation EU: Υπάρχει ένα μεγάλο μέτωπο ευρωπαϊκών χωρών που δεν θέλουν χρέος για τη χρηματοδότηση έργων», δήλωσε.
«Μπορώ να εκφράσω την ευχή μου (να μπορέσουμε να παρατείνουμε τη θητεία πέραν του 2026);», πρόσθεσε.