Για το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, το 2022 ήταν παραδόξως μια εξαιρετική χρονιά: Η αξία των μετοχών τριπλασιάστηκε, καθώς ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που στήριξαν την τουρκική χρηματαγορά πέρυσι ήταν η ζήτηση από τους πολίτες που επιδίωξαν με κάθε μέσο να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις του από τον πολύ υψηλό πληθωρισμό και την απότομη πτώση της τουρκικής λίρας.
Επενδύοντας σε μεγάλο βαθμό σε τουρκικές μετοχές, οι ντόπιοι υποστήριξαν την ισχυρή άνοδο του τουρκικού χρηματιστηρίου το 2022.
Το τουρκικό Χρηματιστήριο ή Borsa Istanbul (BIST) περιλαμβάνει αρκετούς χρηματιστηριακούς δείκτες. Μεταξύ των πιο δημοφιλών δεικτών είναι ο BIST30, ο οποίος περιλαμβάνει τις 30 μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες. Πέρυσι, ο δείκτης BIST30 ήταν μεταξύ των καλύτερων επιδόσεων του 2022 καθώς ενισχύθηκε σχεδόν κατά 192%.
Από τις αρχές του 2023 πάντως, ο δείκτης BIST30 έχασε περισσότερο από 3%, αν και οι απώλειες έφτασαν ως και 16% στις 12 Ιανουαρίου. Οι αναλυτές εκτιμούν πάντως ότι καθώς η πολιτική ένταση αυξάνεται λόγω των εκλογών της 14ης Μαίου και οι προοπτικές για την τουρκική οικονομία είναι αδύναμες, η ισχυρή απόδοση του τουρκικού Χρηματιστηρίου δεν θα επαναληφθεί αυτή τη χρονιά.
Το Τουρκικό Ινστιτούτο Στατιστικής αποκάλυψε ότι η ετήσια αύξηση των τιμών καταναλωτή για τον μήνα Δεκέμβριο του 2022 ήταν 64,27%, υποχωρώντας από το 84,39% που καταγράφηκε τον Νοέμβριο και από το υψηλό 24 ετών του 85% τον περασμένο Οκτώβριο. Η υποτίμηση της λίρας και η απότομη άνοδος του πληθωρισμού, είχαν πάντως ισχυρό αντίκτυπο στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών
Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας -υποτίθεται ανεξάρτητη, αλλά σε μεγάλο βαθμό ελεγχόμενη από τον πρόεδρο Ερντογάν– μείωσε τα επιτόκια το 2022 παρά τον υψηλό πληθωρισμό για να στηρίξει την τουρκική οικονομία. Τα βασικά επιτόκια μειώθηκαν από το 14% στο 9%, γεγονός που σαφώς επιβάρυνε την τουρκική λίρα που έφτασε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα το 2022, χάνοντας περισσότερο από 30% της αξίας κατά τη διάρκεια του έτους. Το τουρκικό νόμισμα συνεχίζει μάλιστα να χάνει έδαφος το 2023.
Ανορθόδοξη οικονομική πολιτική
Η προεκλογική περίοδος προσθέτει νέες αβεβαιότητες σε ένα ήδη εύθραυστο οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο. Πολλοί αναρωτιούνται αν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2003, θα μπορέσει να επανεκλεγεί για τα επόμενα 5 χρόνια και να συνεχίσει την ανορθόδοξη οικονομική του πολιτική.
Οι οικονομικές προοπτικές της χώρας υποστηρίζονται από ευνοϊκά δημογραφικά στοιχεία, καθώς η χώρα διαθέτει έναν νέο και αυξανόμενο πληθυσμό 85 εκατομμυρίων ανθρώπων. Επιπλέον, η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις εξαγωγικές ευκαιρίες στις αναπτυσσόμενες αγορές της Μέσης Ανατολής, καθώς οι εξαγωγές διαδραματίζουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην οικονομία της χώρας.
Ωστόσο, το μακροοικονομικό μέλλον της χώρας είναι κάτι παραπάνω από αβέβαιο, με τα τοπικά εταιρικά κέρδη να κινδυνεύουν λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης των οικονομικών ανησυχιών, τόσο στη χώρα όσο και σε διεθνές επίπεδο. Συνεπώς οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν η ανοδική τροχιά της τουρκικής αγοράς δεν φαίνεται να μπορεί να διατηρηθεί εφέτος.
–