Οι ηγέτες της ΕΕ στις Βρυξέλλες αναμένεται να υπογράψουν τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της περασμένης εβδομάδας για τη χορήγηση στην Ουκρανία και τη Μολδαβία καθεστώτος υποψήφιου κράτους μέλους της ΕΕ, σύμφωνα με το τελευταίο σχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, με ημερομηνία 21 Ιουνίου, το οποίο είδε η EURACTIV.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να χορηγήσει το καθεστώς της υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και στη Δημοκρατία της Μολδαβίας», αναμένεται να δηλώσουν οι ηγέτες της ΕΕ όταν συναντηθούν για τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη (23 Ιουνίου).
Οι ηγέτες της ΕΕ θα αποφασίσουν για περαιτέρω βήματα μόλις εκπληρωθούν πλήρως όλες οι προϋποθέσεις που διευκρινίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προσθέτει το σχέδιο ανακοίνωσης.
Μια πρώτη έκθεση αξιολόγησης της προόδου σχετικά με την εκπλήρωση των προϋποθέσεων αναμένεται ως μέρος της τακτικής δέσμης μέτρων της Επιτροπής για τη διεύρυνση μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε να χορηγηθεί στην Ουκρανία και τη Μολδαβία καθεστώς υποψήφιας χώρας την περασμένη εβδομάδα, γεγονός που άφησε στους ηγέτες της ΕΕ περίπου μια εβδομάδα για να μελετήσουν το έγγραφο πριν αποφασίσουν τελικώς.
Η Κομισιόν συνέστησε επίσης να λάβει η Μολδαβία το καθεστώς υποψήφιας χώρας, αλλά απέφυγε να δώσει την ίδια προοπτική στη Γεωργία μέχρι να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις που διευκρινίζονται και απαιτούνται για το καθεστώς υποψήφιας χώρας της ΕΕ.
Δεκάδες χιλιάδες Γεωργιανοί βγήκαν στους δρόμους τη Δευτέρα (20 Ιουνίου) για να διαδηλώσουν την οργή τους κατά της κυβέρνησης και του κυβερνώντος κόμματος «Γεωργιανό Όνειρο», λίγες ημέρες αφότου η Επιτροπή συνέστησε την αναβολή της υποψηφιότητας της Τιφλίδας.
Η κυβέρνηση του «Γεωργιανού Ονείρου» έχει έρθει αντιμέτωπη με αυξανόμενη διεθνή κριτική για οπισθοδρόμηση της δημοκρατίας, γεγονός που ζημιώνει σοβαρά τις σχέσεις της Τιφλίδας με τις Βρυξέλλες.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να επαναβεβαιώσουν τη θέση τους. Πρόκειται να δηλώσουν «έτοιμοι να χορηγήσουν το καθεστώς της υποψήφιας χώρας στη Γεωργία μόλις αντιμετωπιστούν οι προτεραιότητες που καθορίζονται στη γνώμη της Επιτροπής για την αίτηση προσχώρησης της Γεωργίας».
Ωστόσο, ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν τονίσει τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για τις τρεις υποψήφιες χώρες ώστε να τηρηθούν οι συνήθεις διαδικασίες διεύρυνσης της ένωσης.
«Η πρόοδος κάθε χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξαρτηθεί από τη δική της αξία όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας της ΕΕ να απορροφήσει νέα μέλη», αναφέρεται στο σχέδιο συμπερασμάτων.
Η διατύπωση υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει πρόθεση να συνδεθούν η Ουκρανία και η Μολδαβία ως «συμφωνία-πακέτο», όπως έγινε με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, όπου η μία δεν μπορεί να προχωρήσει τη διαδικασία χωρίς την άλλη.
Συσπείρωση
Μετά από αρκετές ημέρες εσωτερικών συζητήσεων της ΕΕ, δεν έχει εμφανιστεί καμία αντίθεση μεταξύ των 27 κρατών μελών, όπως δήλωσαν στη EURACTIV αρκετοί ευρωπαίοι διπλωμάτες, λέγοντας ότι πιστεύουν σε μεγάλο βαθμό πως η γνώμη της Επιτροπής θα αντικατοπτριστεί στην απόφαση των ηγετών της ΕΕ αργότερα αυτή την εβδομάδα.
Μια ημέρα νωρίτερα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε τη Δευτέρα (20 Ιουνίου) ότι θα καλέσει τους ηγέτες της ΕΕ να εγκρίνουν το καθεστώς της Ουκρανίας και της Μολδαβίας ως υποψήφιες χώρες για ένταξη στην ένωση στη σύνοδο κορυφής.
«Τώρα είναι η ώρα να αναγνωρίσουμε ότι το μέλλον της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας βρίσκεται εντός της ΕΕ. Θα σας καλέσω να χορηγήσετε καθεστώς υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και τη Μολδαβία», έγραψε ο Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους ηγέτες της ΕΕ.
«Θα συνεχίσουμε να παρέχουμε στην Ουκρανία ισχυρή ανθρωπιστική, στρατιωτική, οικονομική και χρηματοπιστωτική στήριξη», πρόσθεσε.
Τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να συμφωνήσουν ομόφωνα για να χορηγήσουν καθεστώς υποψήφιας χώρας.
Η συναίνεση υπέρ της χορήγησης στην Ουκρανία του καθεστώτος υποψήφιας χώρας της ΕΕ έχει επίσης αποκτήσει δυναμική μετά την κοινή επίσκεψη στο Κίεβο του καγκελάριου της Γερμανίας Όλαφ Σολτς, του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι.
Οι τρεις ηγέτες, μιλώντας εκ μέρους των τριών μεγαλύτερων οικονομιών της ΕΕ, τάχθηκαν υπέρ της χορήγησης στην Ουκρανία του «άμεσου» επίσημου καθεστώτος υποψήφιας χώρας της ΕΕ.
Ο υπουργός Ευρώπης της Γαλλίας, Κλεμάν Μπον, δήλωσε την Τρίτη (21 Ιουνίου) ότι υπάρχει «πλήρης συναίνεση για την προώθηση αυτών των θεμάτων, και ειδικότερα για την Ουκρανία η δυνατότητα επιβεβαίωσης του καθεστώτος υποψήφιας χώρας το συντομότερο δυνατό».
Η Ολλανδία, μία από τις πιο διστακτικές χώρες, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα υποστηρίξει το καθεστώς της Ουκρανίας ως υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ, χαρακτηρίζοντας τη συμβουλή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως «έξυπνο συμβιβασμό».
Παρά τις κάποιες επιφυλάξεις μεταξύ των βόρειων κρατών μελών της ΕΕ, ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας δήλωσε στη EURACTIV ότι χαιρετίζει την παροχή καθεστώτος υποψηφιότητας, αλλά παραδέχθηκε ότι δεν υπάρχουν αυταπάτες και «είναι σαφές ότι η δουλειά για την πραγματοποίηση των μεταρρυθμίσεων και παράλληλα η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα είναι μια τεράστια προσπάθεια».
Ενώ η υποψηφιότητα θα σηματοδοτήσει μια στρατηγική μετατόπιση της ΕΕ προς τα ανατολικά ενόψει του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι περισσότεροι εντός της ένωσης πιστεύουν ότι το Κίεβο θα χρειαστεί πιθανότατα χρόνια για να γίνει μέλος της ένωσης, αν γίνει καθόλου.
Τα Δυτικά Βαλκάνια θα μείνουν εκτός
Οι ηγέτες της ΕΕ είναι επίσης πιθανό να εκφράσουν την «πλήρη και κατηγορηματική δέσμευση της ένωσης στην προοπτική ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ» και να «καλέσουν για την επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξης», μετά από προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ των ηγετών της ΕΕ και των έξι ομολόγων τους από την περιοχή.
Από τα έξι κράτη που ελπίζουν να γίνουν μέλη, μόνο το Μαυροβούνιο και η Σερβία έχουν ξεκινήσει επίσημα ενταξιακές διαπραγματεύσεις, ενώ η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία αναμένουν εδώ και αρκετά χρόνια την ένταξη.
Η Σερβία, μαζί με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, οι οποίες συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία Ανοιχτά Βαλκάνια, απείλησαν με μη προσέλευση στη σύνοδο κορυφής και δήλωσαν ότι θα ανακοινώσουν την Τετάρτη (22 Ιουνίου) το μεσημέρι αν θα συμμετάσχουν στην επικείμενη συνάντηση, που έχει προγραμματιστεί για το πρωί της Πέμπτης.
Ο πρόεδρος της Σερβίας Βούτσιτς δέχεται αυξανόμενες πιέσεις από την ΕΕ να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, κάτι που αρνήθηκε να κάνει, επικαλούμενος την παραδοσιακή φιλία μεταξύ Βελιγραδίου και Μόσχας.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί όλες τις χώρες να ευθυγραμμιστούν με τις κυρώσεις της ΕΕ, ιδίως τις υποψήφιες χώρες», αναφέρουν τα συμπεράσματα του Συμβουλίου.
Παρά το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Σλοβενίας και της Αυστρίας, πιέζουν ώστε η Βοσνία-Ερζεγοβίνη (Β-Ε) να λάβει επίσης το καθεστώς υποψήφιας χώρας της ΕΕ, σύμφωνα με διπλωμάτες της ΕΕ είναι «εξαιρετικά απίθανο» να συμβεί.
Αντιθέτως, οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να χαιρετίσουν την πρόσφατη πολιτική συμφωνία, αλλά να τονίσουν ότι οι ηγέτες της Βοσνίας θα πρέπει πρώτα να εφαρμόσουν τις δεσμεύσεις της, «γεγονός που θα επιτρέψει στη χώρα να προχωρήσει αποφασιστικά στην ευρωπαϊκή της πορεία».
Σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, αναμένεται ότι θα σχολιάσουν τη διμερή διαμάχη μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Βουλγαρίας, η οποία εμποδίζει την πρόοδο της χώρας στη διαδικασία διεύρυνσης λόγω της αντιβουλγαρικής πολιτικής που η Σόφια θεωρεί ότι ασκείται στη γειτονική χώρα, καθώς και για θέματα ταυτότητας.
Το μόνο από το σχέδιο συμπερασμάτων που δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί αφορά τις «διαπραγματεύσεις μεταξύ Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας».
Παρά την κάποια πρόοδο και τη γαλλική πρόταση για ένα χρονοδιάγραμμα επίλυσης των ζητημάτων, το βουλγαρικό κοινοβούλιο παραμένει αντίθετο στην έναρξη ενταξιακών συνομιλιών από τα Σκόπια πριν από την επίτευξη απτής προόδου.
Οι βουλευτές της Σόφιας θα ψηφίσουν το βράδυ της Τετάρτης επί πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης του Κίριλ Πετκόφ. Ο Πετκόφ έχει χάσει την πλειοψηφία μετά την αποχώρηση του κόμματος «Υπάρχει Τέτοιος Λαός» από τον 4μερή κυβερνητικό συνασπισμό, κατηγορώντας τον πρωθυπουργό ότι επιδιώκει να άρει το βέτο πίσω από την πλάτη των βουλευτών.
Σύμφωνα με πολιτικούς σχολιαστές στη Σόφια, ο Πετκόφ θα χάσει την πρόταση.
«Βασιζόμενο στην αναθεωρημένη μεθοδολογία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή, την Ύπατη Εκπρόσωπο και το Συμβούλιο να προωθήσουν περαιτέρω τη σταδιακή ολοκλήρωση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της περιοχής ήδη κατά τη διάρκεια της ίδιας της διαδικασίας διεύρυνσης με τρόπο αναστρέψιμο και βασισμένο στην αξία», αναφέρεται στο σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου.
Ωστόσο, δεν θα υπολείπονται ισχυρότερων δεσμεύσεων όσον αφορά το πιθανό χρονοδιάγραμμα για την ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ένωση.
Η πρόταση του Μακρόν
Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν επίσης τη γαλλική πρόταση για τη δημιουργία μιας «Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας».
Σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, στόχος είναι να προσφερθεί μια πλατφόρμα πολιτικού συντονισμού για τις ευρωπαϊκές χώρες σε ολόκληρη την ήπειρο. Η πρωτοβουλία θα μπορούσε να αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια, τις συνδεδεμένες χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, τις χώρες της ΕΖΕΣ και όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες με τις οποίες η Ένωση έχει στενές σχέσεις.
«Ένα τέτοιο πλαίσιο δεν θα αντικαταστήσει τις υφιστάμενες πολιτικές και τα μέσα της ΕΕ, ιδίως τη διεύρυνση, και θα σέβεται πλήρως την αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη λήψη αποφάσεων», θα δηλώσουν οι ηγέτες, σε μια προσπάθεια να απορρίψουν τα συναισθήματα ότι η πρωτοβουλία είναι ένα ακόμη τέχνασμα για να καθυστερήσει η ένταξη των υποψήφιων χωρών στην ΕΕ.